با استناد به آمار منتشرشده از سوی کارشناسان، عمده مصرف آب در کشور ما در این سه حوزه می‌باشد:
ـ مصرف خانگی حدود ۶درصد
ـ مصرف صنعتی حدود ۲درصد
ـ مصرف کشاورزی حدود ۹۲درصد
با نیم‌نگاهی به ارقام فوق درمی‌یابیم که اگر حتی مصرف خانگی ۲۵درصد نسبت به وضع کنونی کاهش یابد، این رقم در کل حدود یک‌ونیم درصد از مصرف کشور را کاهش می‌دهد، که اصلا چشمگیر نیست!
(البته در اینکه اسراف عمل مذموم و پلیدی است شکی نداریم و تک تک افراد جامعه باید از اسراف این سرمایه و ثروت ملی بپرهیزند.)
ولی بحث اصلی نحوه مدیریت منابع آب است. اگر فرض کنیم در این سال ها با احداث سدها در محل های مناسب در زمینه ی استحصال و انباشت آب خوب عمل کرده باشیم که آن هم جای بحث دارد، قطعا در زمینه مصرف منابع آب خوب مدیریت نکردیم.
■ ارائه راهکار
کاهش مصرف خانگی؛ که انصافاً در این زمینه صدا و سیما و .... خوب فرهنگ‌سازی کرده اند. چون معمولا دیواری کوتاه تر از دیوار مردم وجود ندارد!
کاهش مصرف صنعتی؛ که این مهم با احداث کارخانجات صنعتی جدید الاحداث در مجاورت دریا های آزاد کشور -در کوتاه مدت- و انتقال کارخانجات موجود به سواحل خلیج فارس -در دراز مدت- امکان‌پذیر است.
⭕️ به طور مثال اگر کارخانجات فولاد که در قلب کویر در حال احداث هستند به سواحل کشور در جنوب منتقل شوند.
ـ اولا برای مردم این خطه که از مشکل بیکاری رنج می‌برند اشتغال زایی میشود.
ـ ثانیاً هزینه انتقال مواد اولیه به کارخانه و همچنین انتقال محصولات کارخانه به بنادر جنوب جهت صادرات کاهش عمده می یابد.
ـ ثالثا مصرف آب این کارخانجات که کم هم نیست از طریق خلیج فارس که به آبهای آزاد متصل است به راحتی قابل تامین می باشد.
کاهش مصرف کشاورزی؛ که مدیریت مصرف در این حوزه بسیار مشکل است.
زیرا در مورد صنعت، دولت با چند ابرکارخانه مواجه هست که عمده آب را می بلعند و با ابلاغ دستورالعمل هایی آنها را مجاب به اجرای قانون می کند. حال آنکه در حوزه زراعت دولت با قشر وسیعی از مردم روبروست و تنوع جغرافیایی و کثرت این طیف کار را بسیار مشکل می کند.
■ ولی برای آن هم راهکاری هست!!!
با راه اندازی سیستم ارجاع (سیستمی شبیه به سیستم ارجاع کنترل نظارت ساختمان در سازمان نظام مهندسی) می توان مشکل را حل نمود.
به این صورت که وزارت جهاد کشاورزی در سایت خود سامانه‌ای طراحی کند که در آن هر فعالیت زراعی جهت انجام به مجوز نیاز داشته باشد و برای کسب مجوز به مهر و امضای یک مهندس کشاورز نیاز باشد. در این صورت کشاورز با انتخاب یک مهندس کشاورز در سامانه، مهندس زمین زراعی خود را برای مدت یک سال انتخاب می کنند و هر سال این مهندس بر کلیه امورات زراعت زمین اعم از کاشت، داشت، برداشت، سمپاشی، استفاده از مکمل ها، کوددهی، کاشت محصولی که آب زیاد نمی خواهد و نیاز بازار است، مدیریت منابع آب، استفاده از آبیاری قطره ای و.... نظارت دارد.
در این صورت در کوتاهترین زمان ممکن دستاوردهای زیر بدست خواهد آمد:
■ حل بحران کم آبی کشور
■ مکانیزه و به روز کردن کشاورزی کشور
■ رفع مشکل بیکاری انبوه مهندسان کشاورزی کشور
■ بهینه سازی تولیدات کشاورزی
در مورد آخری اشاره به این نکته ضروری است که با این کار میزان دقیق تولیدات محصولات کشاورزی کشور به تفکیک استان ها مشخص می شود و مدیران کلان کشور از قبل می دانند چه محصولی مازاد بر نیاز است و نیاز به صادرات دارد و چه محصولی کمتر از نیاز است و نیاز به واردات دارد.
هر سال شاهد آن هستیم که در یک فصل پیاز به شدت گران است و سیب زمینی آنقدر ارزان که ارزش برداشت ندارد و فصل بعدی قضیه برعکس می شود و پیاز ارزان می شود!! با اجرای این طرح شاهد چنین نابسامانی هایی نیستیم. از طرفی با توجه به خشکسالی های پی در پی به لحاظ استراتژیک کاشت برخی از محصولات مانند برنج، هندوانه و.... در مناطق کم آب به صلاح نیست، که الگوی کاشت در آنها به مرور اصلاح خواهد شد.
بدیهی است این طرح، طرحی نیست که یک شبه قابل اجرا باشد و اجرای آن زمان بر است. ولی هر چه زودتر شروع کنیم زمان را کمتر از دست خواهیم داد.
از طرفی نواقصی دارد که حین اجرا مشخص می شود و بایستی به مرور حل شود.
امیدوارم از سوی مسئولان کشور به این مورد خاص که مستقیما ضامن بقای نسل و حافظ امنیت ملی کشور است توجه شود.
■ به امید روزهای بهتر
نجارزادگان
